martin heidegger ne demek?
Martin Heidegger
Martin Heidegger (1889-1976), 20. yüzyılın en etkili ve tartışmalı filozoflarından biridir. Varlığın anlamı, insanın varoluşu ve dil gibi temel konular üzerine yoğunlaşmıştır.
Hayatı ve Kariyeri:
- Almanya'da doğmuş ve Freiburg Üniversitesi'nde felsefe eğitimi almıştır.
- Edmund Husserl'in öğrencisi olmuş ve onun fenomenoloji yönteminden etkilenmiştir.
- 1933-1934 yılları arasında Freiburg Üniversitesi'nde rektörlük yapmıştır. Bu dönemdeki Nazi Partisi'ne olan yakınlığı, felsefesinin ve kişiliğinin tartışılmasına yol açmıştır.
- II. Dünya Savaşı'ndan sonra akademik hayata geri dönmüş ve önemli eserler vermeye devam etmiştir.
Temel Fikirleri:
- Varlık Sorusu (Seinsfrage): Heidegger'in felsefesinin merkezinde, varlığın anlamının ne olduğu sorusu yer alır. Ona göre, Batı felsefesi bu soruyu yeterince ele almamış ve varlığı sadece "var olanlar" (yani nesneler) üzerinden anlamaya çalışmıştır. Heidegger, varlığın kendisinin ne olduğunu sorgular.
- Dasein (Varlık): Heidegger, insanı "Dasein" olarak adlandırır. Dasein, "orada-olan" veya "orada-bulunan" anlamına gelir. Dasein, varlığının farkında olan, dünyayla ilişkili ve geleceğe yönelik projeler kuran bir varlıktır. Dasein'in temel özelliği, varoluşunu seçme özgürlüğüne sahip olmasıdır.
- Dasein ile ilgili daha fazla bilgi için: Dasein
- Kaygı (Angst): Heidegger'e göre, Dasein'in varoluşsal durumlarından biri kaygıdır. Kaygı, belirli bir nesneye yönelik olmayan, belirsiz bir korku hissidir. Kaygı, Dasein'in varoluşunun sınırlılıklarını ve ölüm gerçeğini fark etmesinden kaynaklanır.
- Kaygı ile ilgili daha fazla bilgi için: Kaygı
- Ölüm (Tod): Ölüm, Heidegger için Dasein'in en temel varoluşsal olasılığıdır. Dasein, sürekli olarak ölümüne doğru var olur. Ölümün farkında olmak, Dasein'in varoluşunu daha anlamlı bir şekilde yaşamasına yardımcı olabilir.
- Ölüm ile ilgili daha fazla bilgi için: Ölüm
- Hakikat (Aletheia): Heidegger, hakikati "örtülü olmayanın açığa çıkması" olarak tanımlar. Ona göre, hakikat sadece doğru önermelerin bir toplamı değildir, aynı zamanda varlığın kendisinin açığa çıkmasıdır.
- Hakikat ile ilgili daha fazla bilgi için: Hakikat
- Dil (Sprache): Heidegger, dili "varlığın evi" olarak görür. Dil, varlığın anlamının ortaya çıktığı ve Dasein'in dünyayı anladığı bir araçtır.
- Dil ile ilgili daha fazla bilgi için: Dil
- Teknoloji (Technik): Heidegger teknolojiyi sadece bir araç olarak görmez. Ona göre, teknoloji varlığın bir ortaya çıkış biçimidir ve dünyayla olan ilişkimizi derinden etkiler.
- Teknoloji ile ilgili daha fazla bilgi için: Teknoloji
Etkileri:
Heidegger'in felsefesi, egzistansiyalizm, hermeneutik, post-yapısalcılık ve postmodernizm gibi birçok düşünce akımını etkilemiştir. Felsefenin yanı sıra, teoloji, edebiyat ve mimari gibi alanlarda da önemli etkileri olmuştur.
Başlıca Eserleri:
- Varlık ve Zaman (Sein und Zeit) (1927)
- Metafizik Nedir? (Was ist Metaphysik?) (1929)
- Sanat Eserinin Kökeni (Der Ursprung des Kunstwerkes) (1935-1936)
- Tekniğe İlişkin Soru (Die Frage nach der Technik) (1954)
- Dilin Doğası (Das Wesen der Sprache) (1957-1958)